W ramach kampanii „Polka w ciąży“ przedstawiamy drugą część artykułu autorstwa prof. dr hab. n. med. Mirosława Wielgosia i dr n med. Doroty Bomby-Opoń z I Katedry i Kliniki Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Do poronień dochodzi również jeżeli organizm matki nie stwarza odpowiednich warunków dla rozwoju płodu. Przyczyną mogą być, zarówno wady i nieprawidłowości w budowie macicy, jak również zaburzenia hormonalne, immunologiczne czy metaboliczne. Utrzymanie ciąży może utrudniać obecność mięśniaków czy przegrody w macicy. Do prawidłowego zagnieżdżenia się zarodka w macicy niezbędne jest, przede wszystkim, odpowiednie przygotowanie błony wyścielającej jej wnętrze, nazywanej endometrium. Hormonem odpowiedzialnym za przemianę endometrium jest progesteron, produkowany przez ciałko żółte powstałe w jajniku po pęknięciu pęcherzyka owulacyjnego. Progesteron nie tylko odpowiada za przygotowanie macicy do zagnieżdżenia zarodka, ale również za jego ochronę we wczesnym etapie rozwoju. Płód, posiadający wymieszany materiał genetyczny obojga rodziców, stanowi dla matki rodzaj przeszczepu. Aby nie dochodziło do jego odrzucenia muszą działać odpowiednie mechanizmy immunologiczne, kontrolowane właśnie przez progesteron. W kolejnych okresach ciąży progesteron przyczynia się do relaksacji powiększającej i rozciągającej się macicy, hamując jej skurcze i przedwczesne skracanie się szyjki. W przypadkach niedostatecznego wydzielania progesteronu może dochodzić do poronień, ale również zwiększa się ryzyko porodu przedwczesnego.
Niepowodzenia we wczesnym okresie ciąży występują, także częściej, u kobiet ze schorzeniami przewlekłymi, związanymi z zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak cukrzyca, choroby nerek czy choroby tarczycy. Również u ciężarnych z nieprawidłowościami w układzie krzepnięcia krwi, mamy do czynienia z powtarzającymi się, w różnych okresach ciąży, zgonami płodu.
W postępowaniu lekarskim bardzo istotną rolę pełni ocena ryzyka wystąpienia powikłań. W przypadku pierwszej ciąży rzadko mamy możliwość przeciwdziałania przedwczesnemu jej zakończeniu. Do nieprawidłowości dochodzi bowiem zwykle zanim pojawią się pierwsze objawy. Krwawienie we wczesnej ciąży może świadczyć zarówno o rozpoczynającym się poronieniu ciąży obumarłej, jak również wskazywać na zaburzenia w kształtowaniu się łożyska. W przypadku ciąży żywej, krwawienie może u co dziesiątej ciężarnej zakończyć się poronieniem, ale u pozostałych wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań w późniejszym okresie. U kobiet z krwawieniami w pierwszych tygodniach ciąży, częściej dochodzi do porodu przedwczesnego, gorszego wzrastania płodu czy nadciśnienia ciążowego z białkomoczem. Przyjmowanie progesteronu może zmniejszać ryzyko poronienia oraz porodu przedwczesnego.
Szczególną opieką należy otoczyć kobiety z przedwczesnym zakończeniem ciąży w wywiadzie. Niepowodzenie ciąży istotnie bowiem zwiększa ryzyko wystąpienia kolejnego. Odpowiednia diagnostyka i działania profilaktyczne mają tutaj ogromne znaczenie. U kobiet z niedostatecznym wydzielaniem progesteronu, jego podawanie, już po zapłodnieniu, zwiększa szansę na urodzenie zdrowego dziecka. Stosowanie progesteronu w ciąży zmniejsza także ryzyko ponownego porodu przedwczesnego. Również podawanie heparyn drobnocząsteczkowych i aspiryny u ciężarnych z zaburzeniami w układzie krzepnięcia poprawia rokowanie dla ciąży. Ogromne znaczenie ma także planowanie ciąży, zwłaszcza u kobiet z chorobami przewlekłymi. Pozwala na optymalne wyrównanie metaboliczne, a także dobór bezpiecznych leków.
Link do strony artykułu: https://uww.wirtualnemedia.pl/centrum-prasowe/artykul/polka-w-ciazy-artykul-o-poronieniach-czesc-ii-profesor-miroslaw-wielgos